Тема 2Б 5.5 Животниот циклус на цветните растенија
Наставни единици од оваа тема се :
1.Запознавање со растенијата
2.Делови кај растенијата што цутат
3.Видови на опрашување 1
4.Видови на опрашување 2
5.Опрашување и оплодување
6.Повторување за опрашување и оплодување
7.Видови на расејувања на семињата 1
8.Видови на расејувања на семињата 2
9.Особини на семињата и расејување
10.Групирање на семињата
11.Растење на семињата 1
12.Растење на семињата 2
13.Животниот циклус на растенијата што цутат
14.Сличности и разлики помеѓу животниот циклус на растенијата
15.Повторување за расејување на семињата и животниот циклус на растенијата
1.Запознавање со растенијата
2.Делови кај растенијата што цутат
3.Видови на опрашување 1
4.Видови на опрашување 2
5.Опрашување и оплодување
6.Повторување за опрашување и оплодување
7.Видови на расејувања на семињата 1
8.Видови на расејувања на семињата 2
9.Особини на семињата и расејување
10.Групирање на семињата
11.Растење на семињата 1
12.Растење на семињата 2
13.Животниот циклус на растенијата што цутат
14.Сличности и разлики помеѓу животниот циклус на растенијата
15.Повторување за расејување на семињата и животниот циклус на растенијата
Час 43 . Запознавање со растенијата
Симни го документот Делови_на_цветните_растенија.pptx и откриј ги еловите на едно цветно растение
Делови_на_цветните_растенија.pptx | |
File Size: | 82 kb |
File Type: | pptx |
УСЛОВИ_ЗА_РАСТ_И_РАЗВОЈ_НА_РАСТЕНИЈАТА.ppt | |
File Size: | 2315 kb |
File Type: | ppt |
Час 44.Делови кај растенијата што цутат / стр. 102,103
ЦВЕТНИ РАСТЕНИЈА
Oргани на едно цветно растение се: корен , стебло ,лист , цвет, плод и семе.
Коренот ,стеблото и листот на растението му служат за растење , а цвет от,плодот и семето за размножување.
Цветовите на цветните растенија се изградени од неколку делови.
Секој од тие делови е важен на свој начин.
Делови од цветот
1. ЧАШКИНИ ЛИВЧИЊА (кои најчесто се зелени) се наоѓаат на надворешната страна и го заштитуваат цветот ,додека е пупка во растење.
2. ВЕНЕЧНИ ЛИВЧИЊА
Типичните венечни ливчиња наречени , се големи, во светли бои и се наоѓаат повнатре од чашкините ливчиња
3.ТОЛЧНИК(плодник)-женски орган во цветот кој е составен од :
устенце (стигма).столпче и плодница.
a.Устенце
Врвот на толчникот се нарекува устенце.Устенцето е лепливо и го прима поленовиот прав од посетителите -инсекти .
б.Столпче
Столпчето надолу се проширува во плодница.
В.Плодница (овариум)
Плодница се наоѓа најдолу од толчникот .Во плодницата се наоѓа јајце клетка.Во дното на плодницата има жлезди кои го излачуваат слаткиот сок-нектар кој има пријатен мирис и ги привлекува инсектите.
4.ПРАШНИК(машки орган) кој се состои од
-прашничко кесе(прашница)во кое се наоѓа пленовиот прав или поленови зрна во кои има машка полово калетка и
-прашнички конец
Цветовите може да содржат и прашници и толчник-двополови
Може да имаат само толчник (женски) или само прашници(машки) цветови
Растенијата кај кои машките и женските цветови се на едно растение се викаат еднодомни растенја –Пример :пченка . Растенијата кај кои машките цветови ги има на едно растение, а женските цветови на друго растение се викаат дводомни растенија-бадем,киви
Oргани на едно цветно растение се: корен , стебло ,лист , цвет, плод и семе.
Коренот ,стеблото и листот на растението му служат за растење , а цвет от,плодот и семето за размножување.
Цветовите на цветните растенија се изградени од неколку делови.
Секој од тие делови е важен на свој начин.
Делови од цветот
1. ЧАШКИНИ ЛИВЧИЊА (кои најчесто се зелени) се наоѓаат на надворешната страна и го заштитуваат цветот ,додека е пупка во растење.
2. ВЕНЕЧНИ ЛИВЧИЊА
Типичните венечни ливчиња наречени , се големи, во светли бои и се наоѓаат повнатре од чашкините ливчиња
3.ТОЛЧНИК(плодник)-женски орган во цветот кој е составен од :
устенце (стигма).столпче и плодница.
a.Устенце
Врвот на толчникот се нарекува устенце.Устенцето е лепливо и го прима поленовиот прав од посетителите -инсекти .
б.Столпче
Столпчето надолу се проширува во плодница.
В.Плодница (овариум)
Плодница се наоѓа најдолу од толчникот .Во плодницата се наоѓа јајце клетка.Во дното на плодницата има жлезди кои го излачуваат слаткиот сок-нектар кој има пријатен мирис и ги привлекува инсектите.
4.ПРАШНИК(машки орган) кој се состои од
-прашничко кесе(прашница)во кое се наоѓа пленовиот прав или поленови зрна во кои има машка полово калетка и
-прашнички конец
Цветовите може да содржат и прашници и толчник-двополови
Може да имаат само толчник (женски) или само прашници(машки) цветови
Растенијата кај кои машките и женските цветови се на едно растение се викаат еднодомни растенја –Пример :пченка . Растенијата кај кои машките цветови ги има на едно растение, а женските цветови на друго растение се викаат дводомни растенија-бадем,киви
Час 45,46 Видови опрашување стр.106,107,108,109
ОПРАШУВАЊЕ
Опрашување е пренесување на поленот од истиот или друг цвет на устенцето на толчникот .Пренесувањето на поленот може да биде со ветер, (како кај житните растенија) со вода како кај водните растенија, со птици, а најмногу со инсекти.Растенијата можат да бидат опрашени и од човекот. Постојат цветни растенија кои се опрашуваат со помош на лилјаци во текот на ноќта.
Опрашување е пренесување на поленот од истиот или друг цвет на устенцето на толчникот .Пренесувањето на поленот може да биде со ветер, (како кај житните растенија) со вода како кај водните растенија, со птици, а најмногу со инсекти.Растенијата можат да бидат опрашени и од човекот. Постојат цветни растенија кои се опрашуваат со помош на лилјаци во текот на ноќта.
ПРОСЛЕДИ ЈА ПРЕЗЕНТАЦИЈАТА и ВИДЕОТО ПОДОЛУ !
КЕ ПОВТОРИШ ЗА ДЕЛОВИ НА ЦВЕТОТ И ЌЕ НАУЧИШ ШТО Е ОПРАШУВАЊЕ!
КЕ ПОВТОРИШ ЗА ДЕЛОВИ НА ЦВЕТОТ И ЌЕ НАУЧИШ ШТО Е ОПРАШУВАЊЕ!
ЦВЕТНИ__РАСТЕНИЈА-ДЕЛОВИ_ОПРАШУВАЊЕ.ppt | |
File Size: | 3862 kb |
File Type: | ppt |
Што е тоа што ги привлекува полинаторите (опрашувачите)?
-венечни ливчиња со живи бои,
-јак мирис,
-содржат нектар,
-имаат леплив полен
Постојат цветни растенија кои не се опрашуваат со инсекти.
Какви се тие цветни растенија кои не се опрауваат со инсекти ?
Растенијата кои се опрашуваат со ветар имаат неугледни цветови без препознатливи елементи на цветот и немаат мирис . Нив тоа и не им е потребно .Тоа што им е потребно е што полесно да испадне нивниот полен надвор од цветот за да биде достапен на ветерот и да биде разнесен до другите цветови.Затоа цветовите на ваквите растенија се така распоредени да може поленот од нив целосно да се распростри со помопш на ветар. Цветовите кои се опрашуваат со ветер создаваат големи количини полен.
З А Д А Ч А !
Погледни ги резултатите од истражувањето за тоа што повеќе ги привлекува полинаторите/опрашувачите (НЕКТАР или ВЕНЕЧНИ ЛИВЧИЊА) дадени во табела на стр.109 .Што заклучуваш?
Претстави ги табелираните податоци во столбест дијаграм!
И С Т Р А Ж И !
Прошетај во блиската околина .Во претходно подготвена табела како на стр. 108 ,внеси ги боите на цвтовите кои ќе ги забележиш !
Набљудувај кој цвет го посетуваат најголем број на инсекти ! Запиши ги податоците (бројот на инсекти кои го посетиле цветот во период од пет минути) и претстави ги во столбест дијаграм како на примерот даден на стр.112
Погледни ги резултатите од истражувањето за тоа што повеќе ги привлекува полинаторите/опрашувачите (НЕКТАР или ВЕНЕЧНИ ЛИВЧИЊА) дадени во табела на стр.109 .Што заклучуваш?
Претстави ги табелираните податоци во столбест дијаграм!
И С Т Р А Ж И !
Прошетај во блиската околина .Во претходно подготвена табела како на стр. 108 ,внеси ги боите на цвтовите кои ќе ги забележиш !
Набљудувај кој цвет го посетуваат најголем број на инсекти ! Запиши ги податоците (бројот на инсекти кои го посетиле цветот во период од пет минути) и претстави ги во столбест дијаграм како на примерот даден на стр.112
Час 47,48 Опрашување и оплодување [стр.104,105 ]
Проследи ја презентацијата и откриј како настанува процесот на оплодување !
|
ПОВТОРУВАЊЕ_ЗА_ОПРАШУВАЊЕ_И_ОПЛОДУВАЊЕ-РАБОТЕН_ЛИСТ.docx | |
File Size: | 27 kb |
File Type: | docx |
Час 49.Видови на расејувања на семињата 1
Расејувње на семките со помош на животни и ветер ( Стр. 110,111,112,113 )
Семките им се потребни на растенијата за да се создадат нови растенија.
Доколку семката се најде во почвата и ги има потребните услови за да никне ќе се создаде ново растение.
За да ги имаат семките сите потребни услови , меѓу кои и доволно простор , почва и вода , е потребно да се оддалечат од од местото каде е растението родител , т.е да се распространат.
Распространувањето на семките подалеку од растението- родител се вика РАСЕЈУВАЊЕ НА СЕМЕТО.
Сите семки не можат да си најдат место да пораснат, а и сите семки , од тие шти си нашле место , нема да никнат.
Од многуте семки на растението само некои ќе никнат.
Постојат четири главни начини на рсејување на семето (животни , ветер , прскање, вода )
Прво ќе ги разгледаме расејувањето со животни и ветер.
РАСЕЈУВАЊЕ СО ЖИВОТНИ
а.Расејување преку исхраната на животните
Некои плодови имаат убава боја , вкус и мирис и ги привлекуваат животните , меѓу кои и птиците.
Кога животото ќе го изеде плодот меките делови од плодот ќе се разградат во ораните за варење на храната на животното , но семките не . Семките ќе бидат исфрлени од организмот на животното ,обично далеку од растението родител, преку изметот .
Доколку семката се најде во почвата и ги има потребните услови за да никне ќе се создаде ново растение.
За да ги имаат семките сите потребни услови , меѓу кои и доволно простор , почва и вода , е потребно да се оддалечат од од местото каде е растението родител , т.е да се распространат.
Распространувањето на семките подалеку од растението- родител се вика РАСЕЈУВАЊЕ НА СЕМЕТО.
Сите семки не можат да си најдат место да пораснат, а и сите семки , од тие шти си нашле место , нема да никнат.
Од многуте семки на растението само некои ќе никнат.
Постојат четири главни начини на рсејување на семето (животни , ветер , прскање, вода )
Прво ќе ги разгледаме расејувањето со животни и ветер.
РАСЕЈУВАЊЕ СО ЖИВОТНИ
а.Расејување преку исхраната на животните
Некои плодови имаат убава боја , вкус и мирис и ги привлекуваат животните , меѓу кои и птиците.
Кога животото ќе го изеде плодот меките делови од плодот ќе се разградат во ораните за варење на храната на животното , но семките не . Семките ќе бидат исфрлени од организмот на животното ,обично далеку од растението родител, преку изметот .
б .Расејување со прикачување на крзното на животните
Некои плодови имаат боцки или се лепливи и така се прикачуваат на крзното на некои животни , а некогаш и на облеката на човекот и така се пренесуваат .
(пример: магарешкиот трн)
Некои плодови имаат боцки или се лепливи и така се прикачуваат на крзното на некои животни , а некогаш и на облеката на човекот и така се пренесуваат .
(пример: магарешкиот трн)
РАСЕЈУВАЊЕ СО ВЕТЕР
Семињата кои се расејуваат со ветер се обично ситни ,суви, лесни и имаат додатоци (пердувести или крилести) кои им овозможуваат лесно да бидт носени од струјата на ветерот.Пример:глуварче , памук ,топола , јавор и др.
Семињата кои се расејуваат со ветер се обично ситни ,суви, лесни и имаат додатоци (пердувести или крилести) кои им овозможуваат лесно да бидт носени од струјата на ветерот.Пример:глуварче , памук ,топола , јавор и др.
Час 50.Видови на расејувања на семињата 2
Расејување на семките со прскање и со вода. ( Стр. 110,111,112,113 )
Начини на расејување на семето со прскање (саморасејување)
Како што можевте да забележите од видеата семените обвивки на овие растенија се распукуваат и семките се распрснуваат надвор.Пример за вакви растенија е дивата краставица и разни мешунки и чаури.
Семињата и плодовите кои се разнесуваат со водените струи се полесни од водата ,шупливи и полни со воздух или масло во шуплините што е причина да тие лебдат на површината на водата .
Пример: лотос , кокос .
Пример: лотос , кокос .
Час 51 . Особини на семињата и расејување
Како што веќе видовме постојат четири можни начини на расејување на семињата.
Во зависност од начинот на расејување плодот односно семето има свои
карактеристики .Погледни ги видеата дадени подолу.Внимателно анализирај ги карактеристиките на плодовите и семињата кои се расејуваат на секој од наведените начини.
Во зависност од начинот на расејување плодот односно семето има свои
карактеристики .Погледни ги видеата дадени подолу.Внимателно анализирај ги карактеристиките на плодовите и семињата кои се расејуваат на секој од наведените начини.
ШТО ЗАБЕЛЕЖУВАШ?
Обиди се да ги опишеш плодовите односно семињта кои се расејуваат со секој од четрите начини на расејување!
Провери го своето знаење со тоа што ќе го сработиш работниот лист даден во word документот подолу.
Попoлни ја табелата од документот и прати ја на mail [email protected] !
Обиди се да ги опишеш плодовите односно семињта кои се расејуваат со секој од четрите начини на расејување!
Провери го своето знаење со тоа што ќе го сработиш работниот лист даден во word документот подолу.
Попoлни ја табелата од документот и прати ја на mail [email protected] !
Работен_лист_-расејување.docx | |
File Size: | 15 kb |
File Type: | docx |
Час 52 Групирање на семињата |
Проследи ја презентацијата подолу,внимателно прочитај го упатството дадено на вториот слајд и провери и оцени колку добро можеш да го примениш твоето знаење за поврзаноста на особините на плодовите односно семињата со одреден метод на расејување !
За да полесно откриеш кој начин на расејување одговара на одреден плод /семе направи клучеви за идентификација составени од неколку прашања за откривање на начинот на расејување според особините на плодот/семето.
Пример:
Клуч за препознавање на плодови/семиња кои се расејуваат преку исхраната на животни
Прашања:
1.Дали плодот има убава боја? ДА НЕ
2Дали плодот е вкусен? ДА НЕ
3.Дали плодот има убав мирис? ДА НЕ
4.Дали плодот е сочен? ДА НЕ
Ако на повеќе од половина прашања одговорот е да тогаш можеш да кажеш дека семето од плодот се расејува со животни преку исхрана.
Клуч за препознавање на плодови/семиња кои се расејуваат со ветер
Прашања:
1.Дали семето е ситно и лесно ? ДА НЕ
2.Дали семето е суво ? ДА НЕ
3.Дали има пердувести додатоци ? ДА НЕ
4.Дали семето има крилести додатоци ? ДА НЕ
Ако на повеќе од половина прашања одговорот е да тогаш можеш да кажеш дека семето се расејува со ветер.
За да полесно откриеш кој начин на расејување одговара на одреден плод /семе направи клучеви за идентификација составени од неколку прашања за откривање на начинот на расејување според особините на плодот/семето.
Пример:
Клуч за препознавање на плодови/семиња кои се расејуваат преку исхраната на животни
Прашања:
1.Дали плодот има убава боја? ДА НЕ
2Дали плодот е вкусен? ДА НЕ
3.Дали плодот има убав мирис? ДА НЕ
4.Дали плодот е сочен? ДА НЕ
Ако на повеќе од половина прашања одговорот е да тогаш можеш да кажеш дека семето од плодот се расејува со животни преку исхрана.
Клуч за препознавање на плодови/семиња кои се расејуваат со ветер
Прашања:
1.Дали семето е ситно и лесно ? ДА НЕ
2.Дали семето е суво ? ДА НЕ
3.Дали има пердувести додатоци ? ДА НЕ
4.Дали семето има крилести додатоци ? ДА НЕ
Ако на повеќе од половина прашања одговорот е да тогаш можеш да кажеш дека семето се расејува со ветер.
ВЕЖБИ_РАСЕЈУВАЊЕ__НА_СЕМЕ.pptx | |
File Size: | 5384 kb |
File Type: | pptx |
Час 53 Растење на семињата 1
Погледни го видеото за растење на семето-`ртење , а потоа проследи ја презентацијата Растење на семето !
Што ќе научиш?
Ќе научиш:
- како започнува растот на едно растение
-кои се потребните услови за да започне процесот на раст и развој на семето(`ртење )
-да го опишуваш растењето на семето
Што ќе научиш?
Ќе научиш:
- како започнува растот на едно растение
-кои се потребните услови за да започне процесот на раст и развој на семето(`ртење )
-да го опишуваш растењето на семето
|
Час 54 Растење на семињата 2
Час 55 Животен циклус кај растенијата што цутат
Секое растение има свој животен циклус . Животниот циклус на цветните растенија започнува со семе кое 'рти по добиените потребни услови (топлина и влага ) , потоа расте и се развива, достигнува одреден степен на зрелост и цвета, се опрашува , оплодува и го расејува своето семе.Од семето се развива ново растение.
Животниот циклус на цветните растенија се сосотои од четири фази
(стр.114 од учебникот)
Животниот циклус на цветните растенија се сосотои од четири фази
(стр.114 од учебникот)
I фаза->Семе
|
II фаза -->Садница
|
III фаза--->Младо растение
|
IV фаза-->Возрасно растение
|
1.Во првата фаза (СЕМЕ) се случува процесот ,'РТЕЊЕ (раст и развој на семето при кој прво никнува корен , а потоа стебло и листови)
2.Во втората фаза (САДНИЦА) можеме да ги забележиме коренчето и првите фиданки (младо стебленце и гранчиња) .Во оваа фаза растението е во процесот на РАСТЕЊЕ И РАЗВОЈ.
3.Во третата фаза (МЛАДО РАСТЕНИЕ) се појавуваат уште листови и цветови во пупка. Во оваа фаза можеме да откриеме за кое растение станува збор . И во оваа фаза на растението се случува процесот на РАСТЕЊЕ И РАЗВОЈ.
4.Во четвртата фаза (ВОЗРАСНО РАСТЕНИЕ) растението е целосно оформено , цветовите се расцветуваат и се случува процесот на ОПРАШУВАЊЕ,ОПЛОДУВАЊЕ И РАСЕЈУВАЊЕ .
2.Во втората фаза (САДНИЦА) можеме да ги забележиме коренчето и првите фиданки (младо стебленце и гранчиња) .Во оваа фаза растението е во процесот на РАСТЕЊЕ И РАЗВОЈ.
3.Во третата фаза (МЛАДО РАСТЕНИЕ) се појавуваат уште листови и цветови во пупка. Во оваа фаза можеме да откриеме за кое растение станува збор . И во оваа фаза на растението се случува процесот на РАСТЕЊЕ И РАЗВОЈ.
4.Во четвртата фаза (ВОЗРАСНО РАСТЕНИЕ) растението е целосно оформено , цветовите се расцветуваат и се случува процесот на ОПРАШУВАЊЕ,ОПЛОДУВАЊЕ И РАСЕЈУВАЊЕ .